دیود (به انگلیسی: Diode)، قطعهای الکترونیکی است که دو سر دارد، و جریان الکتریکی را در یک جهت از خود عبور میدهد (در این حالت، مقاومت دیود ناچیز است) و در جهت دیگر، در مقابل گذر جریان مقاومت بسیار بالایی (در حالت ایدهآل، بینهایت) از خود نشان میدهد. این خاصیت دیود، باعث شده بود تا در سالهای اولیهٔ ساخت این قطعهٔ الکترونیکی، به آن «دریچه» نیز اطلاق شود.پایهای که به نیمه هادی N متصل است «کاتُد» و به پایهای که به نیمهرسانا نوع P متصل است «آنُد» گفته میشود.[۱] دیود، اولین قطعه تولید شده با نیمهرساناها است.
مهمترین کاربرد دیود، عبور جریان در یک جهت (به انگلیسی: diode’s forward direction) و ممانعت از گذر جریان در جهت دیگر (به انگلیسی: reverse direction) است (یکسو سازی). در نتیجه میتوان به دیود مثل یک شیر الکتریکی یکطرفه نگاه کرد. این ویژگی دیود برای تبدیل جریان متناوب به جریان مستقیم استفاده میشود. دیود نوعی مقاومت است . به لحاظ الکتریکی، یک دیود، هنگامی جریان را از خود میگذراند که با برقرار کردن ولتاژ (بایاس کردن) در جهت درست (+ به آنُد و – به کاتُد؛ که به آن بایاس مستقیم میگویند)، آمادهٔ کار شود. مقدار ولتاژی که باعث میشود تا دیود شروع به هدایت جریان الکتریکی کند، ولتاژ آستانه یا (threshold voltage) نامیده میشود که چیزی حدود ۰٫۶ تا ۰٫۷ ولت (برای دیودهای سیلیکون) و ۰٫۲ تا ۰٫۳ ولت (برای دیود ژرمانیوم) است. اما هنگامیکه ولتاژ معکوس به دیود متصل شود، (+ به کاتُد و – به آنُد؛ که به آن بایاس معکوس میگویند) جریانی از آن نمیگذرد؛ مگر جریان بسیار کمی که به «جریان نشتی» معروف است و در حدود چند میکروآمپر یا حتی کمتر است. این مقدار جریان معمولاً در اغلب مدارهای الکترونیکی قابل چشمپوشی است و تأثیری در رفتار سایر المانهای مدار نمیگذارد.
هرچه جنس بلور بهکاررفته در ساخت دیود، به لحاظ ساختار، منظمتر باشد، دیود مرغوبتر و جریان نشتی، کمتر خواهد بود. مقدار جریان نشتی در دیودهای با فناوری جدید، عملاً به صفر میگراید. تمام دیودها یک آستانه برای بیشینهٔ ولتاژ معکوس دارند که اگر ولتاژ معکوس، بیش از آن شود، دیود میسوزد (بلور ذوب میشود) و جریان را در جهت معکوس نیز میگذراند. به این ولتاژ آستانه، «ولتاژ شکست» گفته میشود.